نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• علی مشهدی

دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق دانشگاه قم

چکیده

تحولات شکل‌گیری و تکوین دادرسی اداری در ایران پس از مشروطیت را می­توان در چهار دوره‌ی تاریخی مطالعه نمود. دوره‌ی نخست دوره‌ی زمینه‌ساز، کاغذی و تقلیدی است که صرفاً به تصویب قانون شورای دولتی و تأسیس آن منجر شد. دوره‌ی دوم، دوره‌ی تجربه و آزمایش است که با انقلاب اسلامی و تصویب اصل 173 قانون اساسی و تأسیس دیوان عدالت اداری از سال 1360 تا 1385 مصادف است. دوره‌ی سوم، اصلاحات موقت و گذراست که با تصویب قانون سال 1385 تحولاتی را در دادرسی اداری شاهد هستیم. در نهایت دوره‌ی تکامل عدالت اداری با تصویب قانون تشکیلات و آیین دادرسی اداری مصوب 1392 است. در این نوشتار سعی شده است این ادوار در چارچوب نظریه‌ی عمومی دادرسی اداری مورد واکاوی قرار گیرند. مهم‌ترین یافته این پژوهش این است که با تأمل بر سیر تحولات و وقایع، علیرغم کاستی‌ها شاهد توسعه و استقلال دادرسی اداری در نظام حقوقی ایران بوده­ایم.

کلیدواژه‌ها

• دادرسی اداری
• قانون شورای دولتی
• دیوان عدالت اداری
• دوره‌ی تقلیدی
• دوره‌ی تجربه
• دوره‌ی اصلاحات
• دوره‌ی تکامل عدالت اداری

عنوان مقاله [English]

A historical perspective on the development of administrative justice in Iranian law from constitutionalism to the Islamic Republic

نویسنده [English]

• Ali mashhadi

Associate Professor, Department of Public Law, Faculty of Law, Qom University

چکیده [English]

The changes in the formation and development of administrative proceedings in Iran after constitutionalism can be studied in four historical periods. The first period is the foundational, paper and imitation period that only led to the approval of the law of the State Council and its establishment. The second period is the period of experience and testing, which coincides with the Islamic Revolution and the approval of Article 173 of the Constitution and the establishment of the Administrative Court from 1360 to 1385. The third period is the temporary and transitory reforms that we are witnessing changes in the administrative proceedings with the approval of the law of 2005. Finally, the period of evolution of administrative justice is with the approval of the Law on Organizations and Administrative Procedures approved in 1392. In this article, it has been tried to analyze these periods in the framework of the general theory of administrative proceedings. The most important finding of this research is that by reflecting on the course of developments and events, despite the shortcomings, we have seen the development and independence of administrative proceedings in Iran's legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

• Administrative proceedings
• the law of the State Council
• the Court of Administrative Justice
• the period of imitation
• the period of experience
• the period of reforms
• the period of evolution of administrative justice